REZUM

Rezum stoomtherapie: een minimaal invasieve behandeling voor goedaardige prostaatvergroting

Een goedaardige prostaatvergroting is een aandoening die momenteel meer dan 50 procent van de mannen vanaf 50 jaar treft. De vergroting van de prostaatklier leidt tot druk op het plaskanaal, waardoor de kracht van de urinestraal vermindert. Andere klachten zoals vaak plassen, dringend moeten gaan plassen, nadruppelen, 's nachts moeten plassen, valse plasdrang, urineverlies, ... kunnen voorkomen. 

Er zijn medicamenteuze behandelingen voor een goedaardige prostaatvergroting maar één van de belangrijkste problemen hiervan is dat deze meestal na verloop van tijd hun effectiviteit verliezen. In meer dan 60% van de gevallen zijn er bijwerkingen op seksueel gebied (libido, erecties) en verdwijnt de ejaculatie.

Vaak is uiteindelijk toch een heelkundige oplossing nodig om de klachten te verhelpen en om de nadelige gevolgen van een goedaardige prostaatvergroting te vermijden (zoals beschadiging van blaas en nieren die onomkeerbaar kan zijn). 

Tot recent paste de uroloog meestal een TURP (transurethrale resectie van de prostaat) toe om het goedaardige weefsel weg te schrapen met elektrische energie. Prostaten die te groot zijn (vanaf 80ml volgens de richtlijnen van de "European Association of Urology") kunnen niet met een TURP behandeld worden.

In deze gevallen dient een abdominale ("open") prostatectomie of een laser enucleatie van de prostaat te worden uitgevoerd. Een abdominale prostatectomie wordt uitgevoerd via een onderbuiksincisie en gaat vaak gepaard met fors bloedverlies. De sonde blijft meestal een vijftal dagen ter plaatse waardoor de patiënt vaak een week in het ziekenhuis verblijft. 

Een Holmium laser enucleatie van de prostaat (HoLEP) is een procedure waarbij met laserenergie het goedaardige prostaatweefsel scherp kan uitgesneden worden langs het plaskanaal. In tegenstelling tot de TURP ontstaan op die manier geen kleine stukjes maar twee of drie grote prostaatkwabben. Vervolgens worden die goedaardige kwabben in de blaas versnipperd door een morcellator en opgehaald voor weefselonderzoek via het plaskanaal. 

Figuur 1: Tijdens een HoLEP procedure worden de obstructieve adenoomkwabben scherp uitgesneden met laserenergie en hierna vermalen en opgezogen met een morcellator

Gezien de HoLEP enkele belangrijke voordelen heeft ten opzichte van de TURP en de abdominale prostatectomie (zoals minder bloedverlies en een kortere hospitalisatieduur van meestal twee à drie dagen) wordt dikwijls voor de HoLEP gekozen. Het is een innovatieve en wetenschappelijk goed onderbouwde techniek die we aanbieden in AZ Sint-Lucas Brugge sinds juni 2019.

Het is belangrijk om het onderscheid te maken tussen behandelingen voor goedaardige prostaatvergroting (alle bovenstaande) en behandelingen voor prostaatkanker (zoals een robot-geassisteerde radicale prostatectomie). Bij heelkundige procedures voor goedaardige prostaatvergroting blijft het prostaatkapsel altijd ter plaatse waardoor het risico op erectiele dysfunctie en urineverlies zeer klein is.

Desondanks hebben alle heelkundige ingrepen die hierboven vermeld staan enkele nadelen. Gezien de blaashals telkens chirurgisch wordt opengemaakt treedt er quasi steeds een retrograde ejaculatie op wat resulteert in een "droog orgasme". Omdat deze ingrepen niet in daghospitalisatie kunnen worden uitgevoerd is altijd een hospitalisatie noodzakelijk.

Sommige patiënten (voornamelijk de relatief jonge mannen) stellen dan ook de vraag naar een minimaal invasieve behandeling voor goedaardige prostaatvergroting, waarbij geen "droog orgasme" optreedt en die kan uitgevoerd worden in daghospitalisatie.

Bij een behandeling met Rezum stoomtherapie wordt waterstoom met een temperatuur van 103°C in het goedaardige prostaatweefsel toegediend gedurende een tiental seconden, wat leidt tot celdood. Dit zorgt voor een verbetering van de obstructie die veroorzaakt wordt door het goedaardige prostaatweefsel, en hierna ook van de klachten die patiënten ervan ondervinden. De procedure kan in principe onder lokale anesthesie worden uitgevoerd, maar meestal wordt voor een korte algemene anesthesie gekozen. De procedure kan in daghospitalisatie worden uitgevoerd. Een transurethrale sonde blijft na de procedure ter plaatse en wordt enkele dagen later verwijderd op de raadpleging.

Figuur 2: A & B: Het handstuk waarmee Rezum wordt uitgevoerd. C & D: Bij Rezum wordt onder hoge druk waterdamp ingespoten ter hoogte van de goedaardige prostaatkwabben, waardoor de prostaat krimpt.

Klinische studies tonen aan dat Rezum een veilige procedure is met een duidelijke verbetering van de plasklachten. 

Nadelen van Rezum zijn dat niet alle prostaatvolumes kunnen behandeld worden. Enkel de prostaatvolumes tussen 30 ml en 80 ml komen in aanmerking. 

De verbetering van de functionele parameters na de ingreep (zoals de verbetering van de kracht van de straal) is ook minder indrukwekkend dan bij een "echte desobstructieve prostaatingreep" (zoals TURP, abdominale prostatectomie en HoLEP). Verder wordt er geen weefsel opgehaald, zodat ook geen weefselonderzoek kan worden uitgevoerd. Een ander belangrijk nadeel van Rezum is de eerder hoge kostprijs. Er is momenteel nog steeds een persoonlijke tussenkomst voor de patiënt.

In dit filmpje vindt u meer uitleg over REZUM, een nieuwe minimaal invasieve techniek.

Rezum kan gezien worden als een complementaire techniek aan een "echte desobstructieve prostaatingreep" (zoals HoLEP). Rezum kan ervoor zorgen dat de patiënt deze toch zwaardere ingreep vele jaren kan uitstellen (waarbij hij ook geen geneesmiddelen meer moet nemen) terwijl hij zijn seksuele functie volledig behoudt. Uitvoeren van een desobstructieve prostaatingreep is perfect mogelijk na een Rezum procedure.

Dr. Bart Kimpe, diensthoofd Urologie AZ Sint-Lucas en Dr. Pieter Uvin, uroloog